Samen weten we meer?!
Bieden van adequate hulp
Deze website biedt handvatten voor het bieden van adequate hulp aan moeders met een kind geboren uit seksueel geweld. Onderwerpen die aan bod komen zijn problematiek, signaleren, gespreksvoering, behandelen, specifieke thema’s en cultuursensitief handelen. Daarnaast zijn er voor moeders en voor kinderen speciale onderdelen op deze website. Het lezen van deze delen helpt je je te verplaatsen in deze moeders en maatwerk in het contact te bieden. Het kan je ook helpen bij het vinden van de juiste woorden als je uitleg geeft over specifieke thema's.
Wil je meer weten over hoe je met de problematiek van moeders met een kind geboren uit seksueel geweld om kunt gaan dan zijn er de volgende mogelijkheden:
Training
Je kunt een training of opleiding volgen, die zich richt op hechtingsproblematiek, bijvoorbeeld Infant Mental Health (IMH-specialist of – consulent). Het NJI geeft een overzicht van behandelingen, die toe te passen zijn bij hechtingsproblemen: klik hier voor overzicht NJI. Hierin kan als regel een training gevolgd worden. Verschillende organisaties bieden deze trainingen aan. Momenteel bestaan er, zover wij weten, geen specifieke trainingen voor behandelaren die werken met kinderen geboren uit seksueel geweld.
Supervisie
Werken met traumagerelateerde problematiek kan leiden tot overbelasting, overbetrokkenheid, preoccupatie met de problematiek of tot te grote afstandelijkheid. Wanneer je werk een te sterk emotioneel appel doet, of als juist door te grote afstandelijkheid problemen in de werkrelatie optreden, is supervisie gewenst. Supervisie opent mogelijkheden om in een veilige sfeer stil te staan en te reflecteren over jezelf, je cliënt en het hulpverleningsproces. Hoe beter je eigen reacties, gevoelens en overtuigingen begrijpt, hoe beter je moeders en kinderen kunt helpen. Onderzoek toont aan dat supervisie een zeer krachtige copingstrategie voor hulpverleners is (1).
Intervisie
Onderzoek heeft laten zien dat het nabespreken met collega’s werkt als een basisstrategie om aangrijpende problematiek te verwerken (2). Contact leggen met andere professionals, je zorgen met elkaar delen, en elkaar aanmoedigen om betere hulp te bieden, geeft de mogelijkheid om elkaar te helpen. Een intervisiegroep met collega’s kan helpen om te reflecteren, te leren en bepaalde problematiek te verwerken. Kijk daarom of er een intervisiegroep is binnen de eigen organisatie. Speciaal voor professionals die (momenteel) werken met moeders met een kind geboren uit seksueel geweld, organiseert het psychotraumacentrum Zuid Nederland van Reinier van Arkel intervisiegroepen. Om je aan te melden mail je naar moms@reiniervanarkel.nl. Wanneer er genoeg aanmeldingen zijn nemen wij contact met u op. De bijeenkomsten vinden online plaats.
Zelfzorg
De problematiek van moeders met een kind geboren uit seksueel geweld raakt de professional vaak persoonlijk. Uit onderzoek blijkt dat therapeuten die veel met deze moeders en kinderen werken wijzen op het belang van professionele zelfzorg (3). Het luisteren naar traumatische verhalen kan leiden tot stressgevoelens (2). Zelfs met jaren ervaring is het moeilijk om als professional niet zó betrokken te raken dat men als het ware ingezogen raakt. Het wordt dan lastig om te reflecteren op het proces terwijl dit wel nodig is om goede zorg te blijven bieden. Dat dit als een groot risico wordt gezien in het werken met deze doelgroep zegt iets over de complexiteit van de problematiek en de bevlogenheid die de hulpverlener nodig heeft om met deze moeders en hun kinderen te werken.
Onderzoek onder hulpverleners heeft laten zien dat het belangrijk is voor professionals om actief aandacht te besteden aan zelfzorg, om een goede werk-privé balans te behouden en de beste hulp te kunnen bieden aan cliënten (3). Zelfzorg strategieën moeten persoonlijk relevant zijn, en zich richten op verschillende aspecten van iemands welzijn. Denk aan zorgen dat u voldoende kennis heeft van de problematiek, dat u voldoende steun heeft in het werken met deze problematiek, dat u voldoende tijd heeft voor reflectie en dat u aandacht blijft houden voor persoonlijk welzijn, zoals sport en ontspanning (4).
Oefening
Zelfzorgplan
Heeft u het gevoel dat je niet genoeg zelfzorgstrategieën hebt in je dagelijks leven? Vul dan onderstaand zelfzorg-plan in, om nieuwe zelfzorgstrategieën te implementeren. Onder het zelfzorg-plan vindt u voor elke strategie voorbeelden.
Consultatie
Adequate hulp bieden aan moeders met een kind uit seksueel geweld is complex. Daarom is het mogelijk om ter consultatie contact op te nemen met organisaties waarbinnen professionals ervaring hebben met het verlenen van hulp aan deze specifieke doelgroep. Door consultatie te vragen wordt enerzijds de zorg verbeterd voor de specifieke cliënt, en anderzijds wordt de kennis van de consultvrager vergroot, die daardoor beter toegerust raakt om in de toekomst met vergelijkbare problematiek om te gaan (5).
Onderstaande instellingen hebben zowel ervaring met moeders met een kind geboren uit seksueel geweld als met transculturele psychiatrie:
Psychotraumacentrum Zuid-Nederland
Binnen het Psychotraumacentrum Zuid-Nederland zijn therapeuten gespecialiseerd in het behandelen van mensen met een posttraumatische stressstoornis. De onderzoekslijn naar moeders met een kind uit seksueel geweld is ook onderdeel van het Psychotraumacentrum. Kijk voor informatie en contactmogelijkheden op:
https://www.reiniervanarkel.nl/ptczn
Stichting Arq-Centrum 45
Stichting Arq verleent zorg aan patiënten met psychotraumaklachten en hun kinderen door screening, diagnostiek en behandeling. Moeders die seksueel geweld hebben meegemaakt kunnen hier behandeling krijgen, zowel individueel als samen met hun kind.
https://www.centrum45.nl
De Evenaar, GGZ Drenthe
De Evenaar helpt mensen van buitenlandse afkomst, zoals (arbeids)migranten, vluchtelingen en asielzoekers. Mensen van alle leeftijden, dus ook kinderen, kunnen bij de Evenaar terecht.
https://evenaar.ggzdrenthe.nl
Fier
Fier helpt slachtoffers van geweld door het geven van advies, begeleiding, veilige opvang en behandeling. Fier combineert gespecialiseerde zorg met een kennisfunctie. Zo bieden zij bijvoorbeeld zorgprogramma Evi aan voor jonge moeders die te maken hebben met geweld in afhankelijkheidsrelaties
https://www.fier.nl/verwijzen/jonge-moeders-met-complexe-problematiek
Verwijzen
Wanneer u signaleert dat een moeder een kind heeft/krijgt geboren uit seksueel geweld en hiervoor zorg nodig is, maak dan een inschatting welke zorg u binnen uw organisatie kunt bieden rekening houdend met de bouwstenen voor interventies en specifieke thema’s in de behandeling. Maar ook rekening houdend met het potentieel van uzelf, uw team en uw organisatie om te leren over de doelgroep. Wanneer verwijzing nodig is doe dit dan het liefste met een warme overdracht. Een warme overdracht, waarin u met moeder meegaat voor het gesprek bij de beoogd hulpverlener, kan moeder bijzonder steunen in het zetten van de stap naar het vervolg. Indien hulpverlening in de regio mogelijk is dan is dit wenselijk. Wanneer gespecialiseerde hulpverlening niet voor handen is dan is verwijzing naar de instellingen onder consultatie mogelijk daar zij bovenregionaal werken.
Tot slot
Laten we samenwerken om de zorg voor deze moeders en hun kinderen zo dichtbij huis en zo goed mogelijk te organiseren om zo een omgeving te creëren die moeder én kind optimale kansen biedt hun relatie en hun toekomst te verbeteren.